عید غدیر یکی از بزرگترین اعیاد شیعیان است که در روز ۱۸ ذی‌الحجه برگزار می‌شود. این روز یادگار واقعه غدیر خم است که در آن پیامبر اسلام (ص)، علی بن ابی‌طالب (ع) را به عنوان جانشین و امام خود معرفی کرد. این واقعه در سال ۱۰ قمری، پس از حجة الوداع، در منطقه‌ای به نام غدیر خم رخ داد. پیامبر (ص) و امامان (ع) در فضایل و عظمت این روز تأکید فراوان داشته‌اند. شیعیان با جشن گرفتن، روزه‌گرفتن، دعا و زیارت خواندن و تکریم سادات، این روز را گرامی می‌دارند. در این مقاله نیز با استفاده از مطالب کتاب «امام شناسی» اثر علامه سید محمد حسین حسینی طهرانی، ثواب روزه گرفتن و افطار دادن در این روز با توجه به احادیث موثق، مورد بررسی قرار گرفته است.
معرفی کتاب امام شناسی اثر علامه طهرانی
مجموعۀ «امام شناسی» از آثار نفیسِ علامه سید محمد‌حسین حسینی طهرانی است که به موضوع مهم و حیاتی امامت و ولایت پرداخته است. موضوعی که با شناخت آن تمام استعدادهای انسان، در مسیر کمال، رشد و نموّ قرار خواهد گرفت. این اثر علامه طهرانی 18 جلد به چاپ رسیده که در آن، ایشان، در قالبِ بحثهای تفسیری، فلسفی، عرفانی، روایی، تاریخی و اجتماعی دربارۀ امامت و ولایت به طور کلی؛ و امامت و ولایتِ امیرالمؤمنین و ائمۀ معصومین علیهم‌السلام به طور جزئی، و همچنین نقد و بررسی آراء اهل سنّت، به بحثهای استدلالی و علمی، و ابحاث حلّی و نقدی پرداخته‌اند.
ثواب روزه گرفتن عید غدیر
در بخشی از این کتاب در مورد ثواب افطار دادن و روزه گرفتن در روز غدیر میخوانیم:
و از جملۀ أعمال عید غدیر، روزه داشتن است كه: در طىّ مطالب این بحث بسیارى از روایات خاصّه و عامّه در فضیلت روزۀ این روز، گذشت، و ثواب شصت ماه روزه، و هشتاد ماه روزه، و شصت سال روزه، و شصت ماه روزه در ماههاى محرّم، در آنها ذكر شده بود.
اینك روایتى نقل مى‌كنیم از ابن طاوس از كتاب محمّد بن علىّ طرازىّ از أبو الحسن عبد القاهر كه دربان حضرت موسى بن جعفر و حضرت جواد ابوجعفر محمّد بن على علیهما السّلام بوده است كه او مى‌گوید: حدیث كرد براى من أبو الحسن: على بن حَسَّان واسِطّی، در شهر واسط، در سنۀ سیصد، و او مى‌گوید: حدیث كرد براى من على بن حسن عبدلى، و او گفت: شنیدم از أبا‌عَبْدِاللهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِق بر او و بر پدران و پسران او درود باد كه مى‌گفت: «روزه داشتن در روز غدیر خمّ معادل است با روزه داشتن عمر دنیا، اگر فرضاً انسانى بقدر عمر دنیا، عمر كند، و به أندازۀ عمر دنیا روزه بگیرد، در این صورت ثواب این روزه‌ها براى او خواهد بود.
روزه داشتن در روز غدیر، در نزد خداوند عزّ و جلّ بقدر ثواب صد حجّ و صد عُمره است، و در روز غدیر بزرگترین عید است. و خداوند عزّ و جلّ پیغمبرى را مبعوث نكرده است، مگر آنكه در این روز مراسم عید گرفتن را بپا داشته است، و حرمت این روز را شناخته است. اسم روز غدیر در آسمان روز عَهْدِ مَعْهُود است و در زمین روز مِیثاق مَأخُوذ و روز جَمع مَشْهُود است».
ثواب افطار دادن در روز غدیر
و از جملۀ مَثوُبات و قُرُبات، در روز غدیر، إفطار دادن مؤمنین است كه در آن تأكید شده است.
سیّدابن طاوُس از کتاب«النَّشْروالطَّیّ» روایت مفصّلی را در فضیلت روز غدیر ذکر می‌کند، که از جملۀ فقرات آن، این است که حضرت رضا علیه السّلام می‌فرماید: «روز غدیر روز إفطار دادن روزه‌داران است. پس كسى كه در آن روز یك روزه‌دار را كه مؤمن باشد، إفطار دهد، مانند آن است كه یك فِئام، و یك فِئام دیگر، تا آنكه آن حضرت ده فِئام را شمردند، إطعام كرده باشد. و پس از این سخن حضرت فرمود: مى‌دانى یك فِئام چیست؟!
گفتم: نه! حضرت فرمود: یك فئام، صد هزار نفر است.
و روز عید غدیر، روز تهنیت و مبارك باد گفتن است، و از شما بعضى بعض دیگر را تهنیت مى‌گوید.»