رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب اثر علامه سید محمد حسین حسینی طهرانی، یکی از مهم‌ترین آثار عرفانی در زبان فارسی است. این کتاب در سال ۱۳۴۳ شمسی به همت انتشارات علامه طباطبایی به چاپ رسید.
تقسیم بندی کتاب رساله لب اللباب علامه طهرانی
رساله لب اللباب در دو بخش کلی تنظیم شده است:
بخش اول: شرح عوالم مقدم بر عالم خلوص
بخش دوم: شرح طریق و کیفیت سیر و سلوک
در بخش اول، مؤلف به شرح عوالم مقدم بر عالم خلوص می‌پردازد. این عوالم شامل دوازده مرحله است:
- اسلام اکبر
- ایمان اکبر
- هجرت کبری
- جهاد اکبر
- اسلام اعظم
- ایمان اعظم
- هجرت عظمی
- جهاد عظمی
- موت ارادی
- مزیت سالکان امت اسلام بر سالکان امت‌های گذشته
- مقام «صلوح» و اقسام صلاح
- شرح عوالم دوازدهگانۀ مقدّم بر عالم خلوص
در بخش دوم، مؤلف به شرح طریق و کیفیت سیر و سلوک می‌پردازد. این بخش شامل مباحثی همچون:
- ضرورت حرکت انسان به سمت خدا با تمام شراشر وجود
- لزوم حركت در مسير عرفان و توحيد و فراگیری علوم باطنی
- فرق مكتب توحيد با ساير مكاتب؛ و علل معارضه با آن
- سیر و سلوک در اصطلاح عرفا
- آثار مراقبه در وجود سالک و مراحل آن
- لزوم التزام سالک به امور شرعی
- راه شناخت استاد کامل و لزوم استمداد از او
- نفس سلوک و فناء در ذات احديّت، تنها هدف سالک
- طریقۀ احراق تنها راه وصول به حقیقت
- نفی خواطر یکی از مهمّات وصول به مقصد
رساله لب اللباب از نظر محتوا و ساختار، اثری جامع و کامل است. مؤلف در این کتاب، به‌طور مبسوط و با زبانی شیوا و روان، به شرح مبانی و اصول سیر و سلوک پرداخته است. این کتاب به‌عنوان یکی از منابع مهم و مرجع در زمینه عرفان، مورد توجه و استفاده محققان و پژوهشگران قرار گرفته است.
اهمیت رساله لب اللباب اثر علامه طهرانی
رساله لب اللباب از نظر اهمیت، دارای ابعاد مختلفی است. از جمله این ابعاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
از نظر محتوایی، رساله لب اللباب یکی از جامع‌ترین و کامل‌ترین آثار عرفانی در زبان فارسی است. مؤلف در این کتاب، به‌طور مبسوط و با زبانی شیوا و روان، به شرح مبانی و اصول سیر و سلوک پرداخته است.
از نظر ساختاری، رساله لب اللباب اثری منسجم و منظم است. مؤلف در این کتاب، مطالب را به‌طور منطقی و به‌صورت یک سلسله مراتب ارائه کرده است.
از نظر تاریخی، رساله لب اللباب اثری مهم در دوره معاصر است. این کتاب در سال ۱۳۴۳ شمسی به چاپ رسیده است و در آن زمان، یکی از آثار مهم و مرجع در زمینه عرفان بوده است.
نکات برجسته رساله لب اللباب علامه طهرانی
رساله لب اللباب دارای نکات برجسته‌ای است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مؤلف در این کتاب، به‌طور مبسوط به شرح عوالم مقدم بر عالم خلوص پرداخته است. این مباحث، برای سالکان طریقت بسیار مهم و ضروری است.
مؤلف در این کتاب، به‌طور مبسوط به شرح طریق و کیفیت سیر و سلوک پرداخته است. این مباحث، راهنمای سالکان در مسیر سیر و سلوک است.
مؤلف در این کتاب، به‌طور مبسوط به شرح مقامات و منازل سیر و سلوک پرداخته است. این مباحث، برای سالکان در مسیر سیر و سلوک بسیار راهگشا است.
رساله لب اللباب اثری ارزشمند و ماندگار در زمینه عرفان است. این کتاب به‌عنوان یکی از منابع مهم و مرجع در زمینه عرفان، مورد توجه و استفاده محققان و پژوهشگران قرار گرفته است.